Гараа савандаж угаацгаая

Томуу, томуу төст өвчний дэгдэлтийн үед авах арга хэмжээний тухай

Өвчтэй хүүхдийг эмнэлэгт ирмэгц даруй хүнд хөнгөнөөр эрэмбэлэн ангилж тусламж үзүүлнэ. Үүнд

-      Амьдралын заалтаар нэн даруй эмчилгээнд оруулах шаардлагатай ”яаралтай шинж” илэрсэн хүүхэд;

-      Цаг алдалгүй тусламж үзүүлэх шаардлагатай ”тулгамдсан шинж” илэрсэн хүүхэд;

-      ”Яаралтай шинж”  болон  ”тулгамдсан шинж”-ийн аль аль нь илрээгүй ”яаралтай бус тохиолдол”-ын алин болохыг ялгана.

1.    ”Яаралтай шинж”-д:

Дээрх шинж илэрсэн хүүхдэд харьяалал болон дараалал харгалзахгүй үзэж шинжлэнэ. 

▪           Хоёр хүртэл  сартай өвчтэй хүүхэд

▪          Амьсгал хямрал

▪          Биеийн халуун: 38,5 хэмээс дээш

▪          Бэртэл гэмтэл болон яаралтай мэс засал шаардлагатай

▪          Бусад эмнэлгээс хэвтүүлэн эмчлүүлэхээр яаралтай шилжин ирж буй хүүхэд

▪          Хүнд тураал

▪          Цонхийж цайсан

▪          Хүчтэй өвдөлттэй

▪          Цочромтгой ба тайван бус эсвэл унтаарсан байдал

▪          Хордолт

▪          Хүнд түлэгдэлт

▪          Хоёр хөлийн  хаван

Эдгээр шинжүүдийг 6Х+3Б+2Ц+ 1А гэж цээжилж тогтоож болох юм.

Хүүхдийн халууныг буулгахдаа ХӨЦМ-ийн удирдамжийг баримтал. Үүнд: биеийн температур 37.5°С буюу түүнээс дээш бол халуурсан; 38.5°С ба түүнээс дээш бол өндөр халуун гэж үнэлнэ. Халуунтай хүүхдийг хөнгөн хувцаслаж, агаарын сэлгэлцэл сайтай дулаан өрөөнд байлгаж, шингэн уух юм хангалттай сайн өгөх нь зүйтэй.

Жич: Хүүхдийн халууралтын шалтгаан тодорхой байвал үндсэн өвчнийг эмчил.

    2.        Антибиотик эмчилгээ

Томуу, томуу төст өвчин   хүндрэх эрсдэлтэй бөгөөд дараах эмнэлзүйн шинж илэрсэн тохиолдолд антибиотик хэрэглэнэ. Үүнд:

Уушгины хатгалгаагаар хүндэрсэн тохиолдолд нянгийн эсрэг эмчилгээг сонгохдоо ХӨЦМ-ийн удирдамжийг баримтална. Үүнд: үүсгэгчийн эсрэг 1-р сонголтын эм: амоксициллин, 2-р сонголтын эм: кларитромициныг тохирох тунгаар хэрэглэ.

Мөн бензилпенициллин, ампициллин, гентамицин, хлорамфеникол, котримоксазол болон цефалоспорины бүлгийн антибиотикоос сонгож хэрэглэж болно.

Томуугаар өвчилсөн хүүхдүүдэд S.pneumoniae, H.Influenzae, S.аureus зэрэг нянгийн шалтгаант хатгалга, дунд чихний үрэвсэл элбэг тохиолддогийг харгалзан үзэж антибиотикийг сонгоно.

Пенициллинд харшилтай хүүхдэд кларитромицин болон цефуроксимыг д хэрэглэнэ.

    3.        Амьсгалын замын цэвэршүүлэх үйлийг сайжруулах эмчилгээ

Хоргүй зөөлөн эмээр хоолойн өвдөлт ханиалгалтыг эмчил (аньсны ханд, аньсны навчны ханд, зөгийн балтай сүү, чигатуссин).

Аэрозоль цацлагын тунлах төхөөрөмжинд 6-9 л/мин хурдтай агаарын урсгал орж байж ажиллана. Энэхүү агаарын урсгалын эх үүсвэрээр хийн компрессор, баллонтой хүчилтөрөгч болон хөл шахуурга ашиглаж болно.

Гуурс тэлэгч эмээ 2-4 мл физиологийн уусмалд хийж дуустал нь цацлага хийнэ. Сальбутамол 2.5 мг (5 мг/мл-ын 0.5 мл уусмал ); альбутерол 0.05-0.15 мг/кг 1 удаагийн тунгаар, шаардлагатай бол 20 минут тутамд давтана, дунджаар 4-6-8 цагаар. Эсвэл сальбутамол  уухаар 0.1-0.2 мг/кг авч болно.

    2.        Амьсгалын дээд замын бөглөршил буюу төвөнхийн бачуурлын үеийн тусламж (амьсгал авалт саадтай, хяхатнаа амьсгалтай бол)

·         Тайван байлгах.

·         Дексаметазон, 0.5-0.6 мг/кг, судсаар эсвэл булчинд, 1-3 удаа.

·         Шаардлагатай бол мөгөөрсөн хоолойд гуурс тавих.

·         Хүчилтөрөгч дутлын эсрэг эмчилгээг тасралтгүй үргэлжлүүлэх.

·         Тархины дутмагшил хэдий чинээ гүнзгий байна төдий эрт дексаметазон авна (0.5-0.6 мг/кг/удаа).

·         Тархины хаванг түргэн бууруулахад эхний ээлжинд салуретик (фуросемид) ба осмодиуретик (маннитол) зэргийг хэрэглэнэ.

·         Фуросемид 1-2мг/кг тунгаар, судсанд. Шээсний ялгаралтаар хоногийн тунг тохируулна.

·         Тархины дислокаци үүсэх аюултай хүнд үед осмодиуретикийг яаралтай хэрэглэнэ. Маннитол 0.25-1.0 г/кг тунгаар тооцож түүний 20 хувийг 15 минутанд багтааж хурдан дуслаар хийнэ.

·         Зохистой хооллох, шингэний менежементыг зөв явуулах, зүрх судасны үйлийг дэмжих, гемодинамикийг хянах зэрэг дэмжих арга хэмжээ чухал.

·         Уушгины артерийн даралтыг бууруулахын тулд диуретик хэрэглэх, шингэний ачааллыг хязгаарлах зэрэг нь уушгины үйл ажиллагааг сайжруулахын зэрэгцээ тавиланд эерэг нөлөөтэй.

·         Амьсгал удирдах зарчим. Үүнд: (А) Бага эзэлхүүнээр (6-8 мл/кг) амьсгал удирдах буюу уушги хамгаалах стратегийг баримтлах, (Б) Амьсгалуулж байгаа агаарын хүчилтөрөгчийн концентрацийг 50-60% байлгах, (В) Хүчилтөрөгчийн парциаль даралтыг (PaO2) 55-80 мм м.у.б түвшинд барихыг хичээх хэрэгтэй.

·         Витамин С, витамин Е зохих тунгаар хэрэглэж болно.

·         Эссенциале форте, 2.5-5.0 мл, судсаар, өдөрт 1-2 удаа, 5 хоног.

·         Кортикостероид (преднизолон, метилпреднизолон, дексаметазон) эмнэлзүйн шинж, өвчтөний биеийн байдалд үндэслэн авна. Үүнд: (А) метилпреднизолон, 1.0 мг/кг-аар 6 цаг тутам судсанд хийнэ. (Б) преднизолон 1.0 мг/кг/хоногт, өвчтөний биеийн байдлаар цаашдын тунг тогтооно. (В) хүчилтөрөгч эмчилгээнд үл намдах хөхрөлт илэрсэн үед дексаметазон 0,4 мг/кг судсаар, булчинд, өдөрт 1-2 удаа, 2-3 хоног.

·                     Курантил (дипиридамол) 5 мг/кг/ хоногт, 2 хувааж өгөх.

·                     Допамин 3-5 мкг/кг/мин үргэлжлүүлэн тогтвортой үр дүнд хүртэл.

·         Уушгины хавангийн шинж илэрвэл фуросемид 1-2 мг/кг, хоногт 1-2 удаа судсаар авна.